ข่าวดี!!!มีโลหิต'ทางเลือก'ให้ใช้แล้ว บายไลน์...วัจน พรหโมบล
รามักจะได้ยินประกาศทางวิทยุเชิญชวนให้ไปบริจาคเลือดที่สภากาชาดไทย
หรือโรงพยาบาล
รวมทั้งข้อความที่โพสต์กันทางเฟซบุ๊กขอรับบริจาคเลือดให้แก่ผู้ป่วยคนนั้นคน
นี้ ด่วน เนื่องจากคลังเลือดมีเลือดสำรองไม่เพียงพอ
โดยเฉพาะช่วงปิดภาคการศึกษาในฤดูร้อน
สภากาชาดไทยมักจะประสบปัญหาดังกล่าวอยู่เสมอ
เนื่องจากผู้บริจาคเลือดจำนวนหนึ่งคือนักศึกษาไปทำกิจกรรมอื่นๆ
ในช่วงวันหยุดระยะยาว จึงมีปริมาณเลือดเข้าคลังน้อยกว่าช่วงเปิดภาคการศึกษา
นอกจากนั้นการขาดแคลนสถานที่
อุปกรณ์ที่ใช้ในการสำรองเลือดก็เป็นปัญหาสำคัญของสถานพยาบาลทั้งหลายที่จะ
ต้องบริหารจัดการคลังเลือดให้เพียงพอต่อการใช้ต่อชีวิตผู้ป่วยอุบัติเหตุ
ผ่าตัด หรือผู้ป่วยที่ต้องการเลือดเข้าทดแทนในกรณีอื่นๆ
มีการประเมินกันว่าในแต่ละปีมีผู้บริจาคโลหิตทั่วโลกราว 100 ล้านคน
แต่ปริมาณเลือดก็ยังไม่เพียงพออยู่ดีเนื่องจากปัญหาการจัดเก็บ
ที่เลือดมนุษย์ปกติจะมีระยะเวลาการจัดเก็บด้วยวิธีการผสมน้ำยากันเลือดแข็ง
ตัวระหว่าง 21-28 วัน แต่ต้องเก็บเลือดไว้ในอุณหภูมิระหว่าง 2-4
องศาเซลเซียส
ขณะที่การเก็บเลือดแบบแช่แข็งจะทำให้เก็บไว้ได้เป็นเวลานานนับปี
แต่ต่อจากนี้ผู้ป่วยที่ต้องการเลือดทดแทน
จะมีโอกาสในการเข้าถึงเลือดได้มากขึ้น
เมื่อนักวิจัยแห่งมหาวิทยาลัยเอสเซกส์ ประเทศอังกฤษ
สามารถคิดค้นเลือดทางเลือก หรือสารทดแทนเลือดขึ้นมาได้เป็นผลสำเร็จ
โดยสารทดแทนเลือดนี้ได้รับการออกแบบมาให้นำออกซิเจนไปยังอวัยวะต่างๆ
ในร่างกายได้อย่างปลอดภัย ไม่มีปัญหาด้านการต่อต้านจากระบบภูมิคุ้มกัน
และไม่มีผลข้างเคียงที่ทำให้เกิดอาการ "เป็นพิษ"
เช่นเดียวกับเลือดทางเลือกของผู้ผลิตรายอื่น
ทั้งยังเก็บสำรองได้ในอุณหภูมิห้องเป็นเวลานาน
ทีมวิจัยให้ชื่อเลือดทางเลือกของพวกเขาว่า "ฮีม
โอทู" (Haem O2) ตามชื่อของโมเลกุลสารฮีโมโกลบินที่เป็นตัวนำออกซิเจน
ซึ่งเป็นสารสำคัญในเลือดและเลือดทางเลือกนี้ที่ใช้การดัดแปลงสารฮีโมโกลบิน
มาใช้ โดยฮีโมโกลบินดัดแปลงในฮีม โอทู
นี้สามารถแตกตัวและกระจายออกซิเจนให้แก่เนื้อเยื่อในอวัยวะต่างๆ
ได้ด้วยตัวเอง เนื่องจากทีมวิจัยได้เติมกรดอะมิโนที่ชื่อ ไทโรซีน
เข้าไปเพื่อกำหนดให้เกิดปฏิกิริยานี้
ซึ่งแตกต่างจากเลือดปกติในร่างกายที่จะแตกตัวปล่อยออกซิเจนออกมาเมื่อสัมผัส
กับวิตามินซี และกรดยูริคที่อยู่ในกระแสเลือด
การสร้างเลือดทางเลือก "ฮีม โอทู" นี้
อาศัยศัตรูตัวร้ายของมนุษย์เป็นผู้ผลิต นั่นคือใช้เชื้อแบคทีเรีย อี
โคไลในการสร้างสารฮีโมโกลบินดัดแปลงขึ้นมา
ก่อนที่ผู้ผลิตจะรวบรวมและนำฮีโมโกลบินที่ได้จากเชื้ออีโคไล
มาทำความสะอาดจนปลอดเชื้ออื่นปะปน
และทำให้สารฮีโมโกลบินดัดแปลงนี้เข้มข้นขึ้น
เพื่อพร้อมที่จะช่วยชีวิตผู้ป่วยที่ต้องการเลือด
ม.เอสเซกส์ได้จดทะเบียนสิทธิบัตรการผลิต ฮีม โอทู
นี้ในสหรัฐอเมริกา และออสเตรเลีย
อยู่ระหว่างการพิจารณาให้การรับรองสิทธิบัตรในสหภาพยุโรป
ซึ่งถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นของการเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตของผู้ป่วยที่ต้องการ
เลือดโดยใช้ "เลือดทางเลือก" ชนิดนี้ในอนาคต
ที่มา คมชัดลึกออนไลน์วันที่ 21-07-2557
|
